Τί είναι, όμως, με απλά λόγια η αλυσίδα εφοδιασμού και πόσο σημαντική είναι για τις οικονομίες; Είναι η “αόρατη” πλευρά της παγκόσμιας οικονομίας, που συνδέει τους παραγωγούς αγαθών και υπηρεσιών με τους καταναλωτές.
Μπορεί η συνολική αξία της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας να μοιάζει σχετικά μικρή σε μέγεθος (15,85 δισ. δολάρια), αλλά αποτελεί τον πυρήνα της παγκόσμιας οικονομίας.
Η παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού, είναι ένα κεντρικό σύστημα με χιλιάδες υποσυστήματα, με τα οποία ιδιώτες, οργανισμοί και κράτη διακινούν πρώτες ύλες και πόρους για να επιτευχθεί η παραγωγή αγαθών, τα οποία κατόπιν διοχετεύουν στις αγορές με σκοπό την διάθεσή τους στους καταναλωτές.
Η εφοδιαστική αλυσίδα αναπτύσσεται και λειτουργεί με βάση τρεις σταθερές:
- Η πρώτη εκφράζεται με δύο αριθμούς: “24/7“! Οι εφοδιαστικές αλυσίδες λειτουργούν 24 ώρες το 24ωρο, 7 μέρες την εβδομάδα. Δεν υπάρχουν αργίες.
Όσοι ασχολούνται με τον παγκόσμιο εφοδιασμό προϊόντων και υπηρεσιών δεν κλείνουν ποτέ, εργάζονται πάντοτε τρεις βάρδιες για να καλύπτουν όλο το 24ωρο.
- Η δεύτερη σταθερά στην λειτουργία της εφοδιαστικής αλυσίδας είναι γνωστή ως “just-in-time”!
Δηλαδή, τα προϊόντα, πρέπει να φτάσουν στον προορισμό τους, ακριβώς την ώρα που πρέπει, την στιγμή που τα χρειάζεται ο επιχειρηματίας. Ούτε με καθυστέρηση γιατί η γραμμή παραγωγής θα πάει πίσω αλλά ούτε και πιο πριν από ό,τι τα θέλει, γιατί δεν θα έχει πού να τα αποθηκεύσει.
- Η τρίτη σταθερά είναι “the more vulnerable-the higher the priority”,
δηλαδή «όσο πιο ευπαθή, τόσο μεγαλύτερη προτεραιότητα»!
Στην εφοδιαστική αλυσίδα, υπάρχει σαφέστατη ταξινόμηση των αγαθών και πρώτα στη λίστα είναι αυτά που έχουν μικρή ημερομηνία λήξης, όπως τα διατροφικά αγαθά, ενώ οι μεταφορές ζώντων ζώων έχουν από τους μεγαλύτερους βαθμούς προτεραιότητας.
- Πώς έσπασε η εφοδιαστική αλυσίδα
Προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα υπήρχαν πάντα.
Οι κρίκοι της αλυσίδας ήταν πάντοτε ευάλωτοι σε γεγονότα όπως οι φυσικές καταστροφές, πυρκαγιές σε εγκαταστάσεις, έντονα καιρικά φαινόμενα, απεργίες κτλ.
Όμως, η ανθεκτικότητα της αλυσίδας αντιμετώπιζε σχεδόν πάντα με επιτυχία όλες τις διαταραχές.
Οι σπασμένοι κρίκοι επιδιορθώνονταν άμεσα. Μέχρι και το 2019 η εφοδιαστική αλυσίδα έδειχνε να μεγαλώνει και να είναι ο πρωταγωνιστής που οδηγεί την κούρσα της ανάπτυξης του παγκοσμίου ΑΕΠ.
- Τα lockdown ουσιαστικά ερήμωσαν τις επιχειρήσεις εφοδιασμού, αφού ο πρώτος εγκλεισμός, έστειλε σπίτι τους εκατομμύρια εργαζόμενους κι αποδυνάμωσε την παραγωγικότητά της!
Η πανδημία άλλαξε τις προτεραιότητες στην εφοδιαστική αλυσίδα.
Ακόμα και κοντέινερ με ευπαθή προϊόντα, τοποθετούνταν σε απόμακρα μέρη μιας και τα κινεζικά εργοστάσια παρήγαγαν αγαθά για τον ιό που προορίζονταν για την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, οι οποίες είχαν μεγάλη ανάγκη από μάσκες κ.α.
Παράλληλα, δημιουργήθηκε και πρόβλημα στην διαθεσιμότητα εμπορευματοκιβωτίων.
Άρχισε, λοιπόν, να διαταράσσεται τόσο ο κανόνας “vulnerable-priority”, όσο και ο κανόνας “just-in-time”.
Και ξεκίνησε ένα χάος στις παραδόσεις των υπολοίπων αγαθών.
Επιπρόσθετα, διαταράχτηκε για πρώτη φορά η ισορροπία προσφοράς και ζήτησης αγαθών γιατί ένα 14% των παραδόσεων παγκοσμίως καθυστέρησε πάρα πολύ να παραδοθεί ενώ ένα άλλο 25% παρουσίασε μικρότερες χρονικές καθυστερήσεις.
Καθώς οι χώρες εξέρχονταν από το πρώτο lockdown, η ζήτηση αυξανόταν, αλλά τα εμπορευματοκιβώτια γίνονταν ακόμη πιο σπάνια με αποτέλεσμα να αρχίσει να παρατηρείται μια ασυνήθιστη έκρηξη στα μεταφορικά κόστη.
Το δεύτερο lockdown ήταν καταλυτικό. Ακόμη κι όταν ανακοινώθηκαν τα πρώτα εμβόλια, τα μεγάλα ΜΜΕ, αντί να δημιουργούν κλίμα ασφάλειας στους πολίτες, σκόρπισαν τον πανικό με τις μεταλλάξεις του ιού. Και τελικά ο φόβος φώλιασε για τα καλά σε όλους, εμβολιασμένους και μη. Η διασπορά πανικού είναι η γενεσιουργός αιτία που σήμερα διαλύεται η εφοδιαστική αλυσίδα.
- Το κόστος των κοντέινερ
Το πρόβλημα πλέον γίνεται πολύ ορατό σε προηγμένες χώρες όπως οι ΗΠΑ όπου ξεκινούν ακόμη και απεργίες. Εδώ και μήνες, σε λιμάνια της Ανατολικής και Δυτικής Ακτής υπάρχει κομφούζιο και ουρές πλοίων στη “ράδα”, πολύ απλά διότι το προσωπικό δεν επαρκεί για να λειτουργήσουν οι βάρδιες με τον κανόνα “24/7”, το δε εναπομείναν προσωπικό εργάζεται υπό καθεστώς αφόρητης πίεσης.
Κομφούζιο επικρατεί πλέον σε όλα τα μεγάλα λιμάνια της Βρετανίας, της Ασίας, της Αυστραλίας κτλ, με αποτέλεσμα να πηγαίνουν τα πλοία σε μικρότερα λιμάνια όπου και εκεί πλέον δημιουργήθηκε το αδιαχώρητο. Το πρόβλημα της υποστελέχωσης καλύπτει πλέον όλο το φάσμα της εφοδιαστικής αλυσίδας και χτύπησε ακόμα και την αγορά του υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) ειδικά σε Αυστραλία και Περσικό
- Θα αργήσει να λυθεί το πρόβλημα
Όσοι λένε ότι το πρόβλημα στην εφοδιαστική αλυσίδα είναι πρόσκαιρο που θα επιδιορθωθεί ως το τέλος του έτους, τρέφουν φρούδες ελπίδες. Η ζημιά είναι δομική και γι’ αυτό όχι γρήγορα αναστρέψιμη. Η αποστελέχωση της εφοδιαστικής αλυσίδας από πολύπειρα στελέχη πρώτου και δεύτερου βαθμού, δεν καλύπτεται άμεσα γιατί πρόκειται για υπερ-εξειδικευμένες θέσεις εργασίας που για να αναπληρωθούν χρειάζονται στελέχη με εμπειρία.
Αποσπάσματα από ένα εξαιρετικό άρθρο του Γιώργου Αδαλή που εξηγεί απλά και κατανοητά τι συμβαίνει στην Παγκόσμια αγορά εφοδιασμού . Συνέχεια (SL Press.gr)
Επιμέλεια: Κουρτέσης Αλέξανδρος Εκτελωνισμοί Εμπορευμάτων .
Τσαμαδού 38 Πειραιάς
http://www.ektelonismos.com
info@ektelonismos.com
kourtesisa@hotmail.com
6977636709
Tel : 210 4005656
Tel : 2130 370035
